Cepten harcamada sondan üçüncüyüz: ‘Parası olan sağlık hizmeti alıyor’
Veriler, Türkiye’de sermaye veya yatırım kalemleri dışındaki kalemlere yapılan harcamalar ifade eden “cari sağlık harcamalarının” gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) içindeki payının 2022’de 5.1 iken 2022’de 3.7’ye gerilediğini gösterdi. Bu oran OECD ülkelerinde 9.7, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde ise 9.4 olarak seyrediyor. Buna göre Türkiye, OECD ile AB üyeleri arasında GSYİH’den sağlık harcamalarına en az pay ayıran ülkeler arasında yer alırken kişi başına cari sağlık harcamasında ise Meksika ve Kolombiya’dan sonra sondan 3. sırada.
2022 İLE AYNI SEVİYEDE
Türkiye’de bin 578 dolar olan kişi başı cari sağlık harcaması; OECD ülkelerinde 4 bin 714, AB ülkelerinde ise 4 bin 404 dolar. Yurttaşların cepten sağlık harcamalarının, cari harcamalar içindeki oranı ise OECD ve AB’nin üzerinde. Türkiye’de 20.1 olan cepten sağlık harcaması oranı OECD’de 18.4, AB’de ise 18.7. Verilere göre Türkiye’de cepten ödemelerin, cari harcamalardaki oranı 2002 ile aynı seviyede. Kişi başına cepten sağlık harcamaları 2002’de 37 dolarken 2022’de 80 dolara yükselmiş durumda. Kamusal sağlık hizmetini savunan sağlık emekçileri ise bu verilere dayanarak “Parası olana sağlık hizmeti var” tepkisini gösteriyor.
“İKİ KEZ CEZALANDIRILIYOR”
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) İşyeri Temsilcisi Kubilay Yalçınkaya, yurttaşların büyük bölümünün açlık sınırının altında asgari ücret ve emekli maaşı ile sağlıklı bir yaşam olanağından uzak olması nedeniyle daha fazla sağlık tesisine başvurarak daha çok cepten ödemelere maruz kaldığına dikkat çekti. Yurttaşların iki defa cezalandırıldığını kaydeden Yalçınkaya, “Nüfusun belirli bir gelir üstündeki yurttaşı da ‘tamamlayıcı sağlık sigortası yada sağlık sigortası’ nedeniyle sırasız katılım paysız hizmet alıyor. Bugün sağlık hizmetinin yararlanmasında yurttaşlar arasında katmanlar oluşmuş durumda” dedi. Yalçınkaya, “Yoksulluğun en ciddi ortaya çıktığı alan olarak sağlık hizmetlerinin olması bu hizmetin ne kadar piyasalaştığını ortaya koyuyor” ifadelerini kullandı.
