“`html
Suriye’de Yeni Dönem: Uzmanların Yorumları ve Beklentiler
Dünya genelinde Suriye, gündemin baş köşesine yerleşmiş durumda. Uluslararası ekonomi ve askeri analistlere göre, Esad yönetiminin sona ermesiyle birlikte Suriye’nin geleceği için yeni bir dönem başlatılmıştır. Bu yeni dönemde en büyük kazananın Suriye halkı olacağı öngörülüyor. İç savaşın sona ermesi, “özgür ve demokratik” bir Suriye yönünde adımlar atılmasına vesile olurken, sadece Türkiye’den değil, diğer bölgelerden de çok sayıda Suriyeli’nin anavatanlarına dönüşün peşinde olduğu belirtiliyor. Uzmanlar, bu geri dönüş hareketinin göç ve yerleşim dinamiklerini dikkatle izlenmesi gerektiğini vurguluyor.
Türkiye ve İsrail’in Rolü Büyük Olacak
Rejim değişikliğinden faydalanacak diğer ülkeler arasında Türkiye ve İsrail yer alıyor. Türkiye, gelecekteki hükümetle kuracağı yeni ilişkiler sayesinde güneyindeki tehditleri, özellikle sınır güvenliği ve terörle mücadele alanında daha etkin bir şekilde kontrol edebilecektir. Ayrıca, Türkiye’nin siyasi, sosyal ve ekonomik kazanımlar elde etme potansiyeli de oldukça yüksek.
Suriye’nin yeniden inşası, Türkiye’nin ekonomik fırsatları artırmasında önemli bir rol oynayacak. Ülkemiz ile Suriye arasında bir sınır bulunması ve Türk müteahhitlerinin uluslararası tecrübesi, birçok fabrika ve lojistik avantajıyla birleşince, Türkiye’nin bu süreçte önemli bir aktör olması bekleniyor. Birleşmiş Milletler raporlarına göre, Suriye’nin yeniden inşası için en az 400 milyar dolara ihtiyaç var. Uzmanlar, Türkiye’nin önümüzdeki on yıl içinde bu süreçten ciddi bir pay alabileceğini ifade ediyor.
Altyapı Projeleri ve Ticaret Fırsatları
Ülkede gerçekleştirilmesi planlanan altyapı projeleri, özellikle yol, köprü, bina, elektrik ve su sistemleri gibi alanlarda yoğunlaşacak. 1972 yılından itibaren birçok ülkede 522.1 milyar dolarlık projeye imza atan Türk müteahhitleri için büyük bir potansiyel gündeme geliyor. Aynı şekilde, mühendislik ve mimarlık firmaları için de yeni fırsatlar oluşturulacağı düşünülüyor.
Sadece altyapı ihtiyacının değil, aynı zamanda büyük bir konut açığının da mevcut olduğu vurgulanıyor. Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik, Suriyelilerin dönüşünün yeni Suriye yönetiminin işleyişine bağlı olduğunu ifade ediyor. Şişik, “Sağlıklı bir Suriye, Türk müteahhitleri için müspet bir pazar oluşturacaktır” diyerek sürecin önemini belirtti.
Normalleşme Süreci Dış Ticareti Canlandıracak
Son gelişmeler ve iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin normalleşmesi, Türk firmaları için Suriye pazarını cazip hale getirdi. İki ülke arasındaki ticaret hacminin 2011 öncesi rakamlara tekrar ulaşabileceği, hatta 2012 hedefi olan 5 milyar dolara doğru hızla ilerleyebileceği bekleniyor.
2023 yılında Türkiye’nin Suriye’ye ihracatı 2 milyar doları aşarken, bunun 432 milyon doları gıda ürünlerine ayrıldı. İthalat ise 363 milyon dolar olarak kaydedildi. 2024’ün ilk beş ayında dış ticaret verilerinde küçük artışlar gözlemlendi; bu dönemde Türkiye’nin Suriye ihracatı 869 milyon dolar oldu.
İstihdamda Sorunlar ve Yeni Fırsatlar
Suriye’nin yeniden inşasının Türkiye’nin iç piyasasındaki en büyük etkisi istihdam alanında hissedilecek. Suriyeli işçilerin ülkelerine dönüşü, emek yoğun sektörlerde eleman eksikliği yaratacak gibi duruyor. İşverenler, Suriyelilerin dönmesinin maliyetleri artıracağını expresarırken, 35 bin TL’ye çalışacak işçi bulmanın zor olduğunu belirtiyor. Son 10 yılda, çalışma izni alan Suriyeli sayısı 118’den 108 bine yükselmiştir.
Ayrıca, tarım sektöründe de Suriyelilerin büyük bir rolü bulunmaktadır. Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, iş gücü ihtiyacı hakkında endişelerini dile getirerek, “Tarımın sürdürülebilirliği için acilen tedbirler alınmalı” dedi.
Mobilya ve Beyaz Eşya Sektöründe Yeni Fırsatlar
Suriye’nin yeniden inşası, Türk mobilya ve ev tekstili ürünleri için büyük bir pazar oluşturma potansiyeline sahip. MODOKO Başkanı Koray Çalışkan, sektörün bu sürece olan ilgisinin artacağını ve stratejik adımlar atılması gerektiğinin altını çizdi. Uzakdoğu ülkelerine yönelen firmaların, Türk kökenli iş gücünü yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguladı.
Borsa İstanbul’da Hareketlilik
Borsa İstanbul, iyimser beklentilerle günü yükselişle kapattı. Sektörlerdeki yeniden yapılanma süreci ve Türk firmalarının rolü, borsa endeksinin %1,75 artışla 10,257 puana ulaşmasına yardımcı oldu.
Seramik Sektöründe Umut Var
Suriye’deki durumun normalleşmesi, Türk seramik sektörü için de büyük fırsatlar doğuracak. Türkiye Seramik Federasyonu Başkanı Erdem Çenesiz, barış ortamının sağlanmasının yanı sıra sektördeki gelişmelerin ülkemizde yeni pazarlar açacağına inanıyor.
“`
